Nhóm nghiên cứu là những chuyên gia làm việc ở Viện Nghiên cứu công cộng, Oakland, bang California; Trường Y tế Công cộng tại Đại học Texas ở Thành phố Houston, bang Texas; Trường Đại Học California, San Francisco; Trung Tâm Y Tế các vấn đề cựu chiến binh ở San Francisco.

Vi-rút SARS-CoV-2 đã gây “nhiễm khuẩn đột phá” cho gần 620.000 cựu chiến binh, đây là một con số khá lớn. Nhóm nghiên cứu đã so sánh tình trạng nhiễm Covid-19 và tình trạng tiêm chủng vắc-xin. Họ đã đưa vào mẫu nghiên cứu những người có xét nghiệm RT-PCR dương tính với SARS-COV-2, so sánh với tình trạng tiêm vắc-xin của họ và xem có bao nhiêu người mắc bệnh có triệu chứng. Bài báo này không nói về tình trạng bệnh nặng phải nhập viện và tử vong nên đó là hạn chế quan trọng. Nhưng có một kết luận khá kinh ngạc là khi so sánh tình trạng nhiễm SARS-COV-2 theo tình trạng tiêm chủng từ 01/02/2021 đến 13/08/2021 trong nhóm những người thuộc Cơ quan Quản lý Y tế Cựu chiến binh (VHA), chiếm 2,7% dân số Hoa Kỳ thì tỷ lệ bảo vệ bằng vắc-xin giảm từ 91,9% trong tháng 3 xuống còn 53,9% vào giữa tháng 8 năm 2021 (p <0,01, n = 619.755). Sự sụt giảm nhiều nhất đối với vắc-xin Johnson & Johnson, sau đó là Pfizer - BioNTech và Moderna. Như vậy trong vòng chưa đầy 6 tháng, hiệu quả của vắc-xin ở những người đã tiêm đủ 2 mũi giảm 38%. Khi phân tích kết quả sâu hơn về tỉ lệ bảo vệ của từng loại vắc-xin, nhóm nghiên cứu nhận thấy:

- Vắc-xin Johnson & Johnson:

+ Tháng 3: 92%

+ Tháng 8: 3%

- Vắc-xin Moderna:

+ Tháng 3: 91%

+ Tháng 8: 64%

- Vắc-xin Pfizer:

+ Tháng 3: 95%

+ Tháng 8: 50%

Hình dưới đây mô tả kết quả chính của nghiên cứu:

Nồng độ kháng thể sau khi tiêm vắc-xin phòng Covid-19 có thể mất dần theo thời gian đã được trình bày trong bài viết gần đây (http://benhvienquan11.vn/tin-tuc-benh-vien/ban-co-the-mien-nhiem-voi-covid19-ma-khong-phai-nhiem-benh-khong-n1887.html) nên làm giảm khả năng bảo vệ, nhưng có lẽ quan trọng hơn đó là do sự chuyển đổi từ biến thể Alpha sang biến thể Delta (B.1.617.2) của vi-rút SARS-CoV-2. Và nhóm tác giả nhận định biến thể Delta là yếu tố quyết định chính của sự lây nhiễm trong mẫu tháng 8/2021 của khoảng 620.000 cựu chiến binh.

Tuy nhiên, vắc-xin vẫn là công cụ quan trọng nhất để ngăn ngừa nhiễm vi-rút SARS-CoV-2 chuyển nặng hay tử vong và vắc-xin nên đi kèm với các biện pháp phòng chống dịch bệnh khác (tuân thủ 5K theo hướng dẫn của Bộ Y Tế).

Có lẽ dựa trên kết quả nghiên cứu này, CDC Hoa Kỳ sẽ đưa ra quyết định hay hướng dẫn về cách vắc-xin được trộn hay kết hợp với nhau trong tương lai, ví dụ Moderna hay Pfizer dành cho những người đã tiêm Johnson & Johnson, và những người đã tiêm vắc-xin Johnson & Johnson được tăng cường thêm liều nữa trong vòng 2 tháng kể từ liều vắc-xin cuối cùng của họ.

Ngày 22/09/2021, FDA đã đồng thuận việc tiêm liều tăng cường (mũi vắc-xin thứ 3) cho người dân ít nhất 06 tháng kể từ liều vắc-xin thứ hai của họ, đặc biệt ở những người trên 65 tuổi, người ở mọi lứa tuổi có nguy cơ cao chuyển bệnh nặng khi nhiễm Covid-19 hay những người làm việc trong môi trường có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh.

Một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng với giả dược cho thấy hiệu quả của liều tăng cường ở người đã tiêm đủ 2 mũi vắc-xin được xuất bản dưới dạng thông cáo báo chí vào ngày 21/10/2021 từ Pfizer. Kết quả vẫn chưa được xem xét hoặc công bố nhưng  dữ liệu cung cấp khá chính xác. Mẫu nghiên cứu gồm 10.000 người từ 16 tuổi trở lên đã tiêm đủ 2 mũi Pfizer được phân chia ngẫu nhiên làm 02 nhóm:

- Nhóm 1: gồm 5.000 người được tiêm vắc-xin liều 3 Pfizer.

- Nhóm 2 còn lại được tiêm giả dược (placebo).

Thời gian 07 ngày sau tiêm mũi 3, nhóm nghiên cứu tìm xem những người có triệu chứng bệnh Covid-19 trong cả hai nhóm trong thời gian theo dõi trung vị 2,5 tháng. Kết quả: Có 05 trường hợp trong nhóm 1 và 109 người trong nhóm 2 bị Covid-19 có triệu chứng. Nhóm nghiên cứu kết luận rằng có 95,6% hiệu quả của vắc-xin để ngăn ngừa Covid-19 có triệu chứng ở những bệnh nhân đã tiêm đủ 02 liều vắc-xin Pfizer. Mức độ giảm nguy cơ tuyệt đối (Absolute risk reduction) = 0,0208. Dựa trên việc tính toán thống kê xác suất, chúng ta cần tiêm liều thứ 3 cho 48 người đã tiêm đủ 2 mũi Pfizer để ngăn ngừa được 01 người nhiễm bệnh Covid-19 có triệu chứng. Nếu so sánh với việc 67 người phải uống aspirin hàng ngày để ngăn ngừa được 1 người bị đột quỵ TIA hoặc nhồi máu cơ tim thì con số 48 này cho thấy tốt hơn phải không các bạn?

Cám ơn các bạn đã đọc bài viết này!

Nguồn tài liệu tham khảo:

1. Cohn, Barbara A., et al. (2021), "Breakthrough SARS-CoV-2 infections in 620,000 U.S. Veterans, February 1, 2021 to August 13, 2021", https://doi.org/10.1101/2021.10.13.21264966.

2. Pfizer and BioNtech announce phase 3 trial data showing high efficacy of a booster dose of their covid-19 vaccine (https://www.pfizer.com/news/press-release/press-release-detail/pfizer-and-biontech-announce-phase-3-trial-data-showing)