Vậy răng khôn mọc lệch có những dạng nào ? Răng khôn mọc lệch có tác hại gì không ? Để có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này, hãy cùng khoa Răng Hàm Mặt - Bệnh viện Quận 11 đi tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây.

1. Răng khôn mọc lệch là gì ?

- Răng khôn hay còn gọi là răng số 8 là răng mọc cuối cùng của cung răng, nằm ở vị trí xa nhất trên cung hàm, được mọc ở lứa tuổi trưởng thành (thường mọc ở lứa tuổi 18 – 31 tuổi) khi mà các răng khác đã mọc ổn định. Do là răng xuất hiện cuối cùng nên răng khôn thường không còn nhiều khoảng trống trên cung hàm để phát triển, từ đó dễ dẫn đến tình trạng răng khôn mọc lệch hoặc ngầm, điều này thường thấy ở các răng khôn hàm dưới.

- Răng khôn mọc lệch là tình trạng răng khôn mọc không đúng vị trí, hướng hoặc trục so với các răng còn lại trên cung hàm. Khi đó, răng khôn không có giá trị về mặt thẩm mỹ lẫn chức năng nhai, có thể gây biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng.

Hình minh họa

2. Vì sao răng khôn mọc lệch ?

Răng khôn mọc lệch thường là do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm kích thước răng khôn, kích thước hàm, thời điểm mọc răng, và cấu trúc xương hàm.

Thứ nhất, do xương hàm ở độ tuổi trưởng thành đã cứng hơn, ít tăng trưởng về kích thước, lớp mô mềm ở phần nướu cũng dày và chắc chắn hơn rất nhiều, khiến cho việc một chiếc răng khôn mọc lên cũng khó khăn như một mầm cây đâm lên từ sỏi đá.

Thứ hai, do cấu trúc xương hàm của người châu Á thường hẹp, khoảng cách từ mặt xa răng số 7 đến bờ trước cành lên xương hàm dưới nhỏ hơn kích thước thân răng khôn, không đủ chỗ mọc nên răng khôn bị kẹt, mọc nghiêng, mọc xiên, hoặc thậm chí không thể mọc lên hoàn toàn.

3. Các dạng răng khôn mọc lệch thường gặp ?

Răng khôn mọc lệch được phân loại dựa trên góc mọc và vị trí của răng so với răng số 7. Các dạng răng khôn mọc lệch phổ biến gồm: răng khôn mọc thẳng có kẹt một phần thân răng trong xương, răng khôn nghiêng gần 45 độ, răng khôn nằm ngang, răng khôn lệch xa và răng khôn mọc ngầm.

Răng khôn mọc thẳng có gây biến chứng:

Răng khôn mọc thẳng là những răng có trục song song với răng số 7 nhưng một phần mặt răng phía xa kẹt ở cành lên xương hàm dưới. Lúc này trên miệng tương ứng một vạt nướu bị đẩy lên, tạo chỗ trú ẩn cho vi khuẩn, thức ăn đọng lại gây sưng tấy và đau kéo dài. Hoặc đôi khi là do thiếu không gian mọc nên tạo tiếp xúc với răng số 7 không tốt gây dắt thức ăn, hôi miệng, cùng với đó là vì răng trong cùng nên việc vệ sinh khó hơn lâu dần gây sâu răng.

Trong trường hợp này, bác sĩ thường chỉ định nhổ răng khôn nếu có dấu hiệu viêm nhiễm hoặc gây khó khăn trong vệ sinh răng miệng, tiềm ẩn nguy cơ sâu răng.

Hình minh họa

Răng khôn lệch xa:

Răng khôn mọc nghiêng về phía sau, hướng về phía xương hàm, phần mặt răng phía xa kẹt nhiều ở cành lên xương hàm dưới.

Tương tự răng khôn mọc thẳng có gây biến chứng, vạt nướu bị đẩy lên tạo chỗ trú ẩn cho vi khuẩn, thức ăn đọng lại.

Trường hợp này có chỉ định nhổ răng khôn.

Hình minh họa

Răng khôn nghiêng gần 45 độ:

Đây là dạng răng khôn mọc lệch phổ biến nhất. Răng khôn mọc nghiêng khoảng 45 độ so với trục răng số 7, tạo một khoảng trống nơi thức ăn dễ bị mắc vào, gây sâu răng và viêm nhiễm.

Trường hợp này có chỉ định nhổ răng khôn.

Hình minh họa

Răng khôn mọc ngang (nghiêng góc 90 độ):

Răng khôn nằm ngang tạo một góc 90 độ so với trục răng số 7.

Răng khôn mọc lệch 90 độ cũng tạo ra khoảng hở tiếp xúc giữa răng 7 và răng 8 gây dắt thức ăn, tích tụ vi khuẩn dễ hình thành viêm nhiễm, thậm chí răng khôn đâm thẳng vào chân răng 7 gây đau nhức, phá vỡ mô răng 7 và còn gây xô lệch cả hàm.

Hình minh họa

Răng khôn mọc ngầm:

Răng khôn mọc ngầm hoàn toàn dưới lợi hoặc trong xương hàm, chỉ có thể phát hiện qua phim X-quang.

Một số trường hợp răng mọc ngầm không gây biến chứng và có thể để lại mà không cần nhổ. Tuy nhiên, nếu răng gây đau nhức, ảnh hưởng đến răng bên cạnh hoặc nằm trong kế hoạch chỉnh nha, bác sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ.

Hình minh họa

4. Biến chứng răng khôn mọc lệch ?

Trong 4 răng khôn thì hai răng khôn hàm dưới là dễ gây biến chứng hơn cả.

Răng khôn mọc lệch có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe răng miệng. Những biến chứng có thể kể đến như viêm nướu, viêm lợi trùm, viêm quanh thân răng, sâu răng, tiêu tổ chức cứng răng số 7, xô lệch răng, viêm mô tế bào, u nang xương hàm, và ảnh hưởng đến dây thần kinh.

Viêm nhiễm: Răng khôn mọc lệch thường gây khó khăn trong việc vệ sinh răng miệng, thức ăn dễ dắt vào kẽ giữa răng khôn và răng kế cận, tạo điều kiện cho vi khuẩn tích tụ, dẫn đến tình trạng nướu viêm, sưng đỏ, đau quanh thân răng. Nếu không điều trị sớm sẽ dẫn đến viêm nha chu, viêm lợi trùm kèm theo những cơn đau dữ dội kéo dài nhiều ngày, thậm chí là viêm mô tế bào khi tình trạng viêm nhiễm lan rộng sang các cấu trúc lân cận và gây sốt.

Hình minh họa

Sâu răng: Viêm nhiễm và mảng bám tích tụ do răng khôn mọc lệch có thể gây sâu răng, đặc biệt là răng số 7 bên cạnh mà răng này có chức năng quan trọng trong việc nhai và nghiền nát thức ăn. Khi đó, các vi khuẩn gây sâu răng như Streptococcus mutans phát triển nhanh chóng từ mảng bám thức ăn, chúng từ từ phá hủy mô cứng, tạo ra những lỗ sâu trên bề mặt răng. Nếu không được điều trị có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm tủy, hoại tử tủy, áp xe...

Hình minh họa

Xô lệch răng: Răng khôn mọc lệch có thể chèn ép và xô đẩy các răng khác, làm thay đổi vị trí và gây xô lệch cả hàm răng, ảnh hưởng đến khớp cắn và thẩm mỹ. Lúc này, khớp cắn không còn chuẩn, dẫn đến giảm chức năng nhai, việc vệ sinh răng miệng trở nên khó khăn hơn. Chưa kể, lệch hàm còn có thể gây khó khăn khi há ngậm miệng, kèm theo cảm giác đau nhức rất khó chịu.

Hình minh họa

U nang xương hàm: Răng khôn mọc lệch, đặc biệt là mọc ngầm, có thể dẫn đến hình thành u nang trong xương hàm, gây tiêu xương, tổn thương chân răng và các dây thần kinh xung quanh.

Ảnh hưởng đến dây thần kinh: Răng khôn mọc lệch hàm dưới có thể tạo áp lực, chèn ép hoặc tổn thương lên dây thần kinh xương ổ răng dưới, dẫn đến tình trạng như tê bì (mất hoặc giảm cảm giác) ở vùng lưỡi, môi, niêm mạc, răng và da ở nửa cung hàm. Đa số các triệu chứng này sẽ tự hết trong một khoảng thời gian, tuy nhiên nếu điều này diễn ra trong thời gian dài, không được điều trị sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Hình minh họa

- Các biến chứng khác: Răng khôn mọc lệch còn có thể gây đau khớp thái dương hàm, ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai, gây loét niêm mạc má, viêm họng mạn tính và các vấn đề khác.

5. Vậy khi nào cần nhổ răng khôn ?

- Với những biến chứng răng khôn mọc lệch gây nguy hại kể trên, trong hầu hết các trường hợp, có thể nói khi phát hiện răng khôn mọc lệch bạn nên nhổ càng sớm càng tốt để tránh những hậu quả nghiêm trọng có thể phát sinh cho sức khỏe răng miệng tổng thể về sau. Hoặc răng khôn mọc lệch không gây đau nhức nhưng nằm trong kế hoạch chỉnh nha, bác sĩ cũng sẽ chỉ định nhổ răng khôn. Trừ những trường hợp như mang thai, bệnh lý tim mạch, tiểu đường, huyết áp, máu khó đông hoặc răng nằm ở vị trí tác động trực tiếp đến cấu trúc xoang hàm hoặc dây thần kinh não bộ thì không nên nhổ răng.

- Ngoài ra, bạn có thể KHÔNG cần nhổ răng khôn mọc lệch trong những trường hợp sau :

+ Răng khôn mọc thẳng, không gây đau, không ảnh hưởng đến các răng khác, chức năng ăn nhai và vệ sinh răng miệng.

+ Răng khôn mọc ngầm hoàn toàn trong xương hàm, không gây đau và không gây bất kì biến chứng nào.

- Nếu bạn vẫn lo lắng không biết nhổ răng khôn mọc lệch có nguy hiểm không, và trường hợp của bản thân mình có cần thiết phải nhổ không ? Hãy đến khám tại Khoa Răng Hàm Mặt – Bệnh viện Quận 11 để được các Bác sĩ thăm khám, đánh giá kỹ lưỡng, chụp phim kiểm tra và tư vấn chính xác cho từng trường hợp cụ thể.

- Nhổ răng khôn mọc lệch không gây ảnh hưởng đến sức khỏe nếu được thực hiện bởi bác sĩ tay nghề cao. Do vậy bạn cần lựa chọn phòng khám uy tín, bác sĩ có chuyên môn giỏi để đảm bảo an toàn. Chúng ta nên chủ động khám răng định kỳ, đặc biệt là trong thời kỳ mọc răng khôn để theo dõi tình trạng phát triển của răng, tránh tình trạng xuất hiện biến chứng nguy hiểm do răng khôn gây ra.

BsCKI. Lê Minh Anh - Khoa Răng hàm mặt

Tài liệu tham khảo:

Phạm Như Hải (1999), Nhận xét tình trạng răng khôn hàm dưới mọc lệch ngầm ở sinh viên lứa tuổi 18-25 và xử trí, Luận văn thạc sỹ Y học, trường ĐHY Hà Nội.

Hoàng Tử Hùng (2017), Giải phẫu răng, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Y học.

Phạm Công Minh (2014), Nhận xét các biến chứng thường gặp do RKHD, Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.

Dodson TB, Susarla SM (2014), Impacted wisdom teeth, BMJ Clin Evid.