Tại Nhật, trợ cấp tiền mặt cho những lần nhập viện do tai nạn giao thông là một chọn lựa cho bảo hiểm tư nhân về tai nạn, bắt đầu áp dụng từ năm 1963, và hoặc bảo hiểm nhân thọ vào năm 1964. Sau đó, dần dần được mở rộng để chi trả cho bệnh tật và đến năm 1976, tất cả các công ty bảo hiểm nhân thọ đều cung cấp BHYT tư nhân. Vào năm 1974, tại Nhật còn có một loại BHYT tư nhân khác được xem là một loại sản phẩm bảo hiểm độc lập thứ ba, công ty “Aflac Japan” cung cấp bảo hiểm cho người dân bị ung thư. Năm 1995, Chính phủ Nhật cho phép các công ty bảo hiểm tai nạn và nhân thọ nước ngoài có thể tự do giới thiệu loại hình bảo hiểm thứ ba này, trong khi các công ty lớn trong nước chỉ được phép tiếp cận không hạn chế vào thị trường này vào năm 2001. Loại hình bảo hiểm thứ ba này đã trở nên phổ biến do người lao động phải chia sẻ chi phí điều trị cho các dịch vụ y tế công được áp dụng với tỷ lệ 10% vào năm 1984, tăng lên 20% vào năm 1997 và 30% vào năm 2003.

Tại Nhật, người dân tham gia BHYT tư nhân được hưởng lợi từ trợ cấp thuế; có thể được khấu trừ lên đến 50.000 Yên (khoảng 500 đô-la Mỹ) mỗi năm từ tổng thu nhập cho phí bảo hiểm đã trả cho bất kỳ loại sản phẩm bảo hiểm nào. Khi sự cạnh tranh trên thị trường bảo hiểm ngày càng gay gắt, các công ty bảo hiểm nhân thọ thương mại cố gắng phát triển các sản phẩm một cách toàn diện hơn bao giờ hết, như bệnh nhân ung thư được cung cấp quyền lợi tiền mặt cho mỗi lần đi khám bệnh ngoại trú (sau khi xuất viện), hoặc bao gồm cả giai đoạn đầu của bệnh ung thư. Tuy nhiên, thực tế cho thấy các khoản phúc lợi thường không được chi trả như quy định trong hợp đồng. Nhiều khách hàng đã mua bảo hiểm mà không hiểu đầy đủ về các điều khoản hợp đồng và không gửi yêu cầu của họ đến các công ty bảo hiểm. Thậm chí, các yêu cầu chi trả hợp pháp cũng bị từ chối bởi các nhân viên tuyến đầu của các công ty BHYT tư nhân do thiếu hiểu biết đầy đủ về các hợp đồng. Trước thực trạng đó, Chính phủ Nhật đã đưa ra các hình phạt đối với các công ty vi phạm nghĩa vụ hợp đồng và các quy định mới đã được đưa ra để các công ty phải thông báo cho khách hàng về quyền lợi của họ tại thời điểm ký hợp đồng và tại thời điểm gặp gỡ nhân viên tuyến đầu.

Bộ Y tế Nhật trước đây đã bỏ qua việc giám sát thị trường BHYT tư nhân, nhưng vào năm 2006, Bộ Y tế đã ban hành một chỉ thị quy định phạm vi mà các công ty BHYT tư nhân phải hỗ trợ chi trả khi vượt quá ngưỡng BHYT nhà nước chi trả theo quy định (catastrophic coverage)(người tham gia bảo hiểm được công ty BHYT tư nhân cung cấp khi số tiền đồng chi trả khi vượt quá một số tiền xác định) và yêu cầu nêu rõ khi quảng cáo BHYT tư nhân. Đến năm 2007, Bộ Y tế Nhật đã đưa ra một biện pháp bảo vệ hơn nữa cho người tiêu dùng chỉ phải trả khoản tiền đồng chi trả trong phạm vi không được hưởng bảo hiểm bệnh hiểm nghèo, thay vì phải trả trước toàn bộ số tiền và được hoàn trả sau. Công ty bảo hiểm phải thông báo cho những người đăng ký đủ điều kiện về quyền lợi này.

Vào năm 2001, Hội đồng Cải cách thuộc Văn phòng Thủ tướng Nhật đã bắt đầu một chiến dịch nhằm xóa bỏ các giới hạn mà người tham gia BHYT phải thanh toán thêm. Điều này đã thu hút sự chú ý ở một số bệnh lý mà những giới hạn như vậy là không hợp lý, chẳng hạn như các giới hạn chi trả thêm trong liệu pháp tiệt trừ Helicobacter pylori trong hai phác đồ điều trị. Tuy nhiên, việc loại bỏ các giới hạn đối với việc thanh toán thêm đã bị Bộ Y tế và Hiệp hội Y tế Nhật Bản phản đối vì lý do an toàn cho người bệnh và công bằng. Cho đến tháng 12/2004, một thỏa hiệp đã đạt được và đồng ý việc chi trả thêm chỉ được áp dụng cho các dịch vụ có trong danh mục “Các loại chi phí y tế đặc biệt” được Bộ Y tế ban hành (Specified Medical Costs).

(Tài liệu tham khảo: “Private Health Insurance - History, Politics and Performance”, Cambridge University Press, 2020)