Tại các nước thuộc khối OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế - Organization for Economic Cooperation and Development), trung bình có hơn 20% các khoản chi cho chăm sóc sức khỏe mà người dân phải tự chi trả (OOP). Không ít người gặp khó khăn về tài chính khi gánh nặng của các khoản tự chi trả lớn như vậy, nhất là các hộ nghèo và những người phải trả tự chi trả khoản tiền điều trị lâu dài do bệnh mạn tính sẽ đặc biệt dễ bị tổn thương.

Tỷ lệ chi tiêu của hộ gia đình dùng để chăm sóc sức khỏe giúp đánh giá tổng hợp về gánh nặng tài chính của chi trả trực tiếp. Trên khắp các quốc gia thuộc OECD, có khoảng 3% tổng chi tiêu của hộ gia đình là dành cho chăm sóc sức khỏe, từ khoảng 2% ở Pháp, Luxembourg và Slovenia, đến hơn 5% ở Hàn Quốc và gần 7% ở Thụy Sĩ.

Các hệ thống y tế ở các nước OECD khác nhau có tỷ lệ khác nhau trong chi tiêu cho thuốc, vật tư y tế và các dịch vụ y tế khác nhau. Phân tích các chi tiêu chính của hộ gia đình cho y tế chủ yếu là thuốc và các mặt hàng y tế khác, kế đến là chi tiêu cho chăm sóc ngoại trú. Hai loại chi trả này thường chiếm gần 2/3 tổng chi tiêu của hộ gia đình cho chăm sóc sức khỏe. Chi tiêu cho chăm sóc nha khoa và chăm sóc sức khỏe dài hạn (các bệnh mạn tính) cũng khá cao, trung bình lần lượt là 14% và 11% tổng chi tiêu trực tiếp OOP cho sức khỏe. Chăm sóc nội trú chỉ chiếm một tỷ lệ khá nhỏ (9%) trong tổng chi tiêu OOP.

Một chỉ số được sử dụng rộng rãi để đo lường khó khăn tài chính liên quan đến chi trả trực tiếp OOP của các hộ gia đình là tỷ lệ chi tiêu thảm hoạ cho y tế (catastrophic health spending). Chỉ số này thay đổi đáng kể tại các quốc gia OECD, từ dưới 2% hộ gia đình trải qua chi tiêu thảm hoạ ở Pháp, Thụy Điển, Anh, Ireland, Cộng hòa Séc và Slovenia, đến hơn 8% hộ gia đình ở Bồ Đào Nha, Ba Lan, Hy Lạp, Hungary, Latvia và Litva. Các hộ gia đình nghèo hơn có nhiều khả năng gặp phải chi tiêu y tế thảm hoạ, mặc dù nhiều quốc gia đã đưa ra các chính sách để bảo vệ tài chính cho người dân.

Các quốc gia có mức chi tiêu công cho y tế tương đối cao và mức chi trả trực tiếp của người dân thấp thường có tỷ lệ chi tiêu thảm hoạ thấp hơn. Tuy nhiên, các lựa chọn chính sách cũng đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt là xung quanh chính sách về bảo hiểm y tế. Quyền lợi người dân trong chăm sóc sức khỏe được ngân sách tài trợ công khai là điều kiện tiên quyết để bảo vệ tài chính, nhưng không phải là sự bảo đảm. Các quốc gia có tỷ lệ chi tiêu thảm hoạ cho y tế thấp cũng chính là những quốc gia có chính sách miễn cho người nghèo và người sử dụng dịch vụ chăm sóc thường xuyên (bệnh mạn tính) từ các khoản đồng thanh toán; sử dụng các khoản đồng thanh toán cố định thấp thay vì đồng thanh toán theo tỷ lệ phần trăm, đặc biệt đối với các thuốc điều trị ngoại trú; và giới hạn các khoản đồng thanh toán mà một hộ gia đình phải chi trả trong một khoảng thời gian nhất định (Áo, Cộng hòa Séc, Ireland và Anh).

Tỷ lệ % chi tiêu của hộ gia đình dành cho chăm sóc sức khoẻ tại các nước OECD

Tỷ lệ % các khoản chi trả trực tiếp cho chăm sóc sức khoẻ tại các nước OECD

(Tài liệu tham khảo: “Health at a Glance 2019 – OECD INDICATORS”