Nước ối là gì?

Nước ối là loại dung dịch bao quanh thai nhi để cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi từ khi bào thai hình thành đến khi chào đời. Nước ối và thai nhi nằm trong túi ối (còn gọi là túi thai) trong bụng mẹ. Ở thời kỳ đầu của bào thai, nước ối có màu trắng trong và theo thời gian, khi thai nhi lớn lên thì nước ối đục dần và từ tuần 38 trở đi thì nước ối có màu trắng đục như nước vo gạo.

Vai trò của nước ối

Ngoài việc cung cấp dưỡng chất, bảo vệ thai nhi và mẹ trong suốt thai kỳ thì nước ối đóng vai trò rất quan trọng đối với mẹ và bé khi chuyển dạ như:

• Nước ối giúp tránh sang thương cho mẹ và thai nhi khi xuất hiện những cơn co tử cung.
• Nước ối có tính chất vô khuẩn sẽ bảo vệ mẹ và bé không bị nhiễm khuẩn lúc chuyển dạ.
• Nước ối có tính nhờn, bôi trơn đường sinh dục của mẹ, điều này giúp thai nhi được sinh ra dễ hơn lúc vỡ ối.

Vỡ ối là gì?

Vỡ ối là tình trạng túi ối vỡ khiến chất lỏng rò rỉ chất lỏng và chảy qua ngả âm đạo của thai phụ. Vỡ ối thường là dấu hiệu giúp nhận biết trẻ chuẩn bị chào đời. Túi ối có thể vỡ trước hoặc trong lúc sinh khi mẹ bầu xuất hiện co thắt ở tử cung, cổ tử cung cũng mỏng dần và mở rộng để em bé có thể sinh ra.

Vỡ ối sớm là gì?

Vỡ ối sớm là hiện tượng màng ối rách trước khi khi mẹ bầu chuyển dạ với sự xuất hiện cơn co thắt tử cung. Thống kê cho thấy khoảng 10% những ca sinh đủ tháng có ối vỡ sớm. Nếu màng ối bị vỡ ở tuổi thai nhỏ hơn 37 tuần thì được gọi là ối vỡ non.

Điều này xảy ra có thể vì một nguyên nhân nào đó (như viêm màng ối do nhiễm Nesseria G, Chlamydia.T, Trichomonas V, GBS, nhau tiền đạo, đa ối, đa thai, khung chậu hẹp, thai phụ hút thuốc là 2-4 lần/ngày, hở eo tử cung, khoét chóp cổ tử cung, chế độ dinh dưỡng kém và nhiều nguyên nhân chưa rõ).

Dù nguyên nhân nào đây nữa thì khi ối vỡ sớm khiến môi trường vô trùng xung quanh bé bị phá vỡ. Ôi vỡ non khi tuổi thai càng nhỏ thì hậu quả sẽ dẫn tới nhiễm khuẩn, đẻ thai non tháng và thiếu oxy càng nặng nề. Điều này lại thường gặp và tăng tỷ lệ chết chu sinh. Tuy nhiên, nhiều mẹ bầu cũng vỡ ối sớm hơn so với thời gian dự sinh từ bác sĩ.

Và không ít trường hợp, mẹ bầu rỉ ối trong thời gian dài trước khi sinh gây ra hiện tượng cạn ối.

Nhận biết hiện tượng vỡ ối

Các biểu hiện của việc vỡ ối: cơn co tử cung sẽ xuất hiện trước khi vỡ ối và với tần suất thường xuyên, khá giống với các cơn gò khi chuyển dạ. Mẹ bầu có cảm giác túi ối như bục, tràn ra từ âm đạo nhưng có khi tạo thành dòng nhỏ nhưng không đau đớn.

Có những mẹ bầu thấy âm đạo tiết nhờn nhiều hơn bình thường, ối chỉ rò rỉ vài ngày trước khi chuyển dạ. Mẹ bầu xuất hiện biểu hiện sa bụng dưới nên đi tiểu thường xuyên nên nhầm lẫn giữa nước tiểu, dịch âm đạo hay nước ối.

Phân biệt nước ối với dịch âm đạo, nước tiểu

1. Nước ối: dịch lỏng không màu hay chứa ít vết máu hoặc nước nhầy màu trắng, không mùi hoặc mùi hơi ngọt.
2. Nước tiểu: mùi khai đặc trưng, màu vàng hoặc đậm hơn.
3. Dịch âm đạo: mùi tanh, màu trắng đục hoặc vàng, xanh.

Thai phụ làm gì khi bị vỡ ối non?

Nhập viện ngay, thường bác sĩ cho dùng kháng sinh để ngừa nhiễm trùng và tùy giai đoạn em bé của bạn đang ở tuổi thai nào sẽ có cách điều trị khác nhau:

• Nếu thai >= 36 tuần: tùy vào tiến triển cổ tử cung và ngôi thai mà bác sĩ sản khoa cho sinh hay mổ. Nếu thai >= 34 -36 tuần: cân nhắc chích thuốc hỗ trợ phổi đủ liều, sau đó bác sĩ tính toán cho sinh thường hay mổ lấy thai.
• Nếu thai >= 26 – 34 tuần: mẹ bầu cố gắng dưỡng thai, hỗ trợ phổi, kháng sinh. Nếu mẹ bầu có dấu hiệu sốt hoặc xét nghiệm nghi ngờ nhiễm trùng thì bác sĩ có thể quyết định lấy thai bởi khả năng thai khó qua khỏi do non tháng.
• Nếu thai dưới 26 tuần: bác sĩ và thai phụ, người nhà có thể thống nhất phương án lấy thai ra vì khả năng em bé bị nhiễm trùng, dị tật xương khớp và phổi cao.

Ngoài ra, thai phụ cần nghỉ ngơi, cải thiện chế độ dinh dưỡng, giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, thay băng vệ sinh thường xuyên để tránh viêm nhiễm.

Vì sao vỡ ối sớm trước khi chuyển dạ?

Nếu thai gần đủ tháng để chào đời thì vỡ ối sớm xảy ra có thể do màng ối yếu đi một cách tự nhiên nhưng nhiều trường hợp do trong tử cung người mẹ xảy ra tình trạng nhiễm trùng khi vi khuẩn từ dưới âm đạo xâm nhập qua màng ối.

Ngoài ra, có một số yếu tố khác khiến mẹ bầu vỡ ối sớm và vỡ ối non do hút thuốc lá khi có bầu, mắc bệnh đường tình dục, từng sinh non, chảy máu âm đạo.

Các biện pháp chẩn đoán vỡ ối sớm

Bên cạnh việc thăm khám của bác sĩ thì có thể thực hiện:

• Xét nghiệm hỗ trợ như soi ối để xác định được màng ối đã rách.
• Biện pháp chứng nghiệm Nitrazine bằng cách dùng giấy quỳ đổi màu để xác định ối vỡ. Tuy nhiên, chứng nghiệm Nitrazine có thể sai lệch trong trường hợp ối đã vỡ lâu, bà bầu đang dùng kháng sinh, bị viêm âm đạo, hay trong âm đạo có nước tiểu…
• Test dương xỉ: dùng tăm bông phết dịch nước ối lên lam kính và soi dưới kính hiển. Nếu kết quả thấy hình ảnh giống lá dương xỉ chứng tỏ rỉ ối sớm. Kết quả sẽ không chính xác khi nước ối lẫn máu.
• Xác định thành phần trong nước ối: có thể tìm thấy tóc, chất thải của thai nhi.
• Định lượng Diamin oxidase (DAO): xác định ối vỡ chính xác tới 90%.

Phòng ngừa vỡ ối sớm

• Khám phụ khoa trước khi mang thai.
• Mẹ bầu cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng đầy đủ, lành mạnh và nghỉ ngơi hợp lý.
• Khám thai định kỳ để phát hiện sớm những bất thường về ối, viêm âm đạo, viêm cổ tử cung…
• Không tự dùng kháng sinh bừa bãi, có thể khiến tình trạng viêm nhiễm nặng hơn, nguy hiểm cho cả mẹ và thai.
• Nếu ối vỡ khi thai non tháng, đến ngay bệnh viện để bác sĩ có hướng điều trị kịp thời.