1. Tổng quan

Vi rút này có 4 chủng huyết thanh khác nhau là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Bệnh nhân nhiễm với chủng vi rút nào thì chỉ có khả năng tạo nên miễn dịch suốt đời với chủng vi rút đó mà thôi. Chính vì vậy mà những người sống trong vùng lưu hành dịch dengue có thể mắc bệnh sốt xuất huyết nhiều hơn một lần trong đời.

Bệnh xảy ra quanh năm, thường gia tăng vào mùa mưa. Bệnh gặp ở cả trẻ em và người lớn. Đặc điểm của sốt xuất huyết Dengue là sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu, suy tạng, nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời dễ dẫn đến tử vong.  

2. Triệu chứng

Bệnh sốt xuất huyết Dengue có biểu hiện lâm sàng đa dạng, diễn biến nhanh chóng từ nhẹ đến nặng. Bệnh thường khởi phát đột và diễn biến qua 3 giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm, giai đoạn hồi phục. Triệu chứng của bệnh dễ nhầm với một số bệnh sốt vi rút thông thường. Khi mắc bệnh, nếu người bệnh chủ quan, xem như đang mắc các bệnh sốt vi rút thông thường, người bệnh không theo dõi y tế thì khi bệnh vào giai đoạn nguy hiểm xuất hiện các biến chứng nặng mà không được phát hiện kịp thời sẽ đe dọa tính mạng.

3 giai đoạn bệnh sốt xuất huyết:

Giai đoạn sốt: sốt cao đột ngột, liên tục, đau đầu, đau hai hốc mắt, chán ăn, buồn nôn, đau cơ đau khớp.

Giai đoạn nguy hiểm: thường vào ngày 3-7 của bệnh, người bệnh có thể vẫn còn sốt hoặc đã giảm sốt, có thể xuất hiện các triệu chứng như đau bụng nhiều, mệt mỏi, lừ đừ, li bì, đau tức vùng gan, tràn dịch màng bụng, màng phổi, xuất huyết dưới da, xuất huyết niêm mạc (chảy máu chân răng, chảy máu mũi, nôn ra máu, tiêu phân đen hoặc máu, xuất huyết âm đạo hoặc tiểu máu), tổn thương các cơ quan như suy gan cấp, tổn thương thận cấp, rối loạn tri giác( sốt xuất huyết Dengue thể não), viêm cơ tim, suy tim, nếu thoát huyết tương nhiều có thể gây sốc với các biểu hiện vật vã, bứt rứt hoặc li bì, da lạnh, huyết áp thấp, tiểu ít,...

Hình ảnh chấm xuất huyêt dưới da

Giai đoạn hồi phục: thường vào ngày 7-10 của bệnh, người bệnh hết sốt, toàn trạng tốt lên, thèm ăn, xuất hiện ban hồi phục kèm ngứa da,....

4. Nên làm gì khi bị sốt xuất huyết

Khi nghi ngờ bị Sốt xuất huyết Dengue, đặc biệt người sinh sống trong khu vực có người mắc sốt xuất huyết thì cần được thăm khám ở cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời vì đây là bệnh lý có những biến chứng nguy hiểm, diễn tiến bệnh không thể tiên lượng trước được và khi bệnh trở nặng sẽ đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Trong trường hợp được bác sĩ khám bệnh cho điều trị tại nhà cần được theo dõi thường xuyên về nhiệt độ cơ thể và các hiện tượng xuất huyết người bệnh (nếu có). Khi người bệnh có 1 trong các biểu hiện sau: hết sốt nhưng bứt rứt, lừ đừ, tay chân lạnh, vã mồ hôi, đau bụng nhiều và liên tục, nôn ói nhiều lần, nôn ra máu, đi ngoài ra máu, chảy máu mũi, chảy máu chân răng, tiểu ít,...thì cần phải đến bệnh viện ngay.

Khi điều trị và theo dõi Sốt xuất huyết Dengue tại nhà cần phải dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt lưu ý sử dụng thuốc hạ sốt không được dùng Aspirin, chỉ dùng Paracetamol đơn chất theo chỉ định của bác sĩ, lau mát khi sốt. Người bệnh cần uống nhều nước, có thể uống các loại nước dinh dưỡng từ trái cây, sữa để cung cấp thêm vitamin, chất khoáng, năng lượng. Ăn thức ăn dễ tiêu, không ăn đồ ăn có màu nâu, đỏ, đen.

5. Phòng ngừa

Bảo vệ tránh không bị muỗi đốt: ngủ mùng kể cả ban ngày, đuổi muỗi bằng nhang muỗi hoặc xịt muỗi, mặc quần áo dài tay, dùng kem thoa chống muỗi

Diệt muỗi và lăng quăng:

Phun thuốc diệt muỗi, dọn dẹp những chỗ muỗi thích đậu, nghỉ như dây treo, quần áo, chỗ tối

Diệt lăng quăng: đậy nắp lu hồ, thùng chứa nước, súc rửa lu hồ thường xuyên, dọn dẹp chỗ đọng nước trong và quanh nhà, thả cá bảy màu ăn lăng quăng.

 BS CKI Phạm Anh Tuấn - Quyền Trưởng Khoa Truyền nhiễm

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Bộ Y tế: “ Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị sốt xuất huyết Dengue” ban hành kèm quyết định số 3705/QĐ-BYT ngày 22/08/2019 của Bộ trưởng Bộ Y tế