Theo định nghĩa y khoa, tăng huyết áp xảy ra khi huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg, đo tại phòng khám.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Khoảng 90% trường hợp là tăng huyết áp nguyên phát (vô căn), liên quan đến nhiều yếu tố nguy cơ: tuổi cao, di truyền, ít vận động, thừa cân, chế độ ăn nhiều muối, căng thẳng kéo dài, sử dụng chất kích thích… Khoảng 10% còn lại có nguyên nhân xác định, điều trị nguyên nhân có thể khỏi bệnh.

Biến chứng nguy hiểm

Tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu toàn cầu. Bệnh có thể gây:

Tim, mạch máu: xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, suy tim.

Não: đột quỵ.

Thận: suy thận mạn.

Mắt: tổn thương võng mạc, mù lòa.

Những tổn thương này thường không hồi phục, khiến bệnh diễn tiến đến tàn tật hoặc tử vong.

Phát hiện và điều trị

Do tính chất “thầm lặng”, cách duy nhất để phát hiện sớm tăng huyết áp là đo huyết áp định kỳ, đúng quy trình. Điều tra yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm STEPS 2021 cho thấy, có tới 60% người bệnh tại Việt Nam không biết mình mắc bệnh.

Điều trị tăng huyết áp cần thực hiện sớm, tích cực, lâu dài, với mục tiêu chính là giảm nguy cơ biến chứng tim mạch, không chỉ kiểm soát con số huyết áp. Người bệnh cần:

Tuân thủ điều trị theo chỉ định bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc.

Kiểm soát các yếu tố nguy cơ đi kèm: đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, béo phì, hút thuốc, uống rượu bia, ít vận động.

Theo dõi huyết áp tại nhà, nhận biết và xử trí kịp thời tình huống tăng huyết áp cấp.

Sống khỏe với tăng huyết áp

Tăng huyết áp không phải là “án tử”. Với sự đồng hành của bác sĩ và sự kiên trì tuân thủ của người bệnh, huyết áp hoàn toàn có thể kiểm soát tốt, giúp duy trì cuộc sống khỏe mạnh và tuổi thọ bền lâu.

Đào Lê Phương Trang, Khoa Dinh dưỡng - Bệnh không lây, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hồ Chí Minh